H άλωση της Θεσσαλονίκης από τους Τούρκους-- 29 Μαρτίου 1430

του Θάνου Δασκαλοθανάση



Ο ιστορικός Δούκας αναφέρει καταστροφή της Θεσσαλονίκης το 1391 από το Βαγιαζίτ, με αιτία τη δραπέτευση του Μανουήλ Β' από τη σουλτανική αυλή και την κατάληψη του θρόνου στην Πόλη. Η πρώτη οθωμανική κατοχή της πόλης διήρκεσε έως το 1402. Ο Μανουήλ, εκμεταλλεύεται την κακή κατάσταση και ήττα των Τούρκων από τον Ταμερλάνο στην Μάχη της Άγκυρας και της επακόλουθης εμφύλιας διαμάχης μεταξύ των γιων του για τη διαδοχή, του Μεχμέτ Α΄ και Μουράτ Β΄ και καταφέρνει να πάρει τη Θεσσαλονίκη.
Από την άλλοτε κραταιά βυζαντινή αυτοκρατορία δεν έχει απομείνει παρά ένα κομμάτι γης γύρω από την Πόλη. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο αδυναμίας να προστατευτεί η Θεσσαλονίκη από τους Οθωμανούς, πωλείται στους πρόθυμους Βενετούς, για να αναλάβουν να αντιμετωπίσουν αυτοί τον τουρκικό κίνδυνο. Όμως, στα επτά χρόνια που έχουν την πόλη στα χέρια τους, οι νέοι κυρίαρχοι δεν κάνουν σχεδόν τίποτε για να ενισχύσουν την άμυνα της, παρά το ότι οι Τούρκοι γίνονταν ολοένα και πιο απειλητικοί.
Η βενετσιάνικη κατοχή είναι προσανατολισμένη στην εμπορική και οικονομική εκμετάλλευση της πόλης και του λιμανιού της. Δεν είναι η κατάλληλη, γιατί δεν καταφέρνει να οργανώσει και να δημιουργήσει εκείνες τις συνθήκες για μια αποτελεσματική άμυνα. Μέσα στην πόλη επικρατεί σύγχυση, αναρχία και ηττοπάθεια.

Χθές Παρασκευή στις 20.00, στο Θέατρο ΟΥΗΛ έγινε η Παρουσίαση του βιβλίου του Γ. Λιάνη “ΤΣΙΤΣΑΝΗΣ - αιώνιος καλπασμός”

Η Αντιδημαρχία Πολιτισμού και Επιστημών του Δήμου Λαρισαίων, το βιβλιοπωλείο «ΑΝΕΜΟΣ» και ο Εκδοτικός Οργανισμός Λιβάνη συνδιοργάνωσαν την παρουσίαση του νέου βιβλίου του Γιώργου Λιάνη “ΤΣΙΤΣΑΝΗΣ - αιώνιος καλπασμός”. 

 

Προλόγισε ο κ. Πάνος Σάπκας, αντιδήμαρχος Πολιτισμού και Επιστημών του Δήμου Λαρισαίων. 

 

Για το βιβλίο μίλησαν ο Θεόφιλος Αναστασίου, φιλόλογος – συγγραφέας, Γιώργος Τσιτρούλης, καθηγητής Φυσικής Αγωγής, πρ. διευθυντής στο Υπουργείο Αθλητισμού, και ο συγγραφέας Γιώργος Λιάνης. Οι μουσικοί Βαγγέλης Τσιαπλές, μπουζούκι – φωνή, και Σπύρος Καβαλιεράτος, κιθάρα – φωνή, παρουσίασαν τα εμβληματικά τραγούδια του Βασίλη Τσιτσάνη.
 

Περίληψη: “Για µένα, ο Βασίλης Τσιτσάνης είναι ο μεγαλύτερος Έλληνας συνθέτης της λαϊκής µας µουσικής και µια από τις µεγαλύτερες προσωπικότητες της Ελλάδας του 20ού αιώνα. Μεγαλύτερος των µαθητών του, Μάνου και Μίκη, µεγαλύτερος των προπατόρων του, Μάρκου, Μπάτη, Χατζηχρήστου και Παπάζογλου, µεγαλύτερος και των συγχρόνων του, Καλδάρα, Παπαϊωάννου και λοιπών" λέει ο ίδιος ο συγγραφέας. "Όλοι θεωρούν ότι ο Τσιτσάνης ήταν ένας µύστης του ρεµπέτικου τραγουδιού. Αληθές. Μόνο που, από κάποιο σηµείο και πέρα, έπαψε να είναι. Γιατί η φιλοσοφία του "ρεµπέτη" δεν τον εξέφραζε. Ούτε η µουσική του. Με τα βαριά ζεϊµπέκικα και τα βαριά χασάπικα. Τον αργό ρυθµό, το περιορισµένο λεξιλόγιο και την ασφυκτικά κλεισµένη στο υπόγειο του περιθωρίου θεµατολογία. Ήθελε διακαώς να διαχωρίσει το δρόµο του, γιατί ο δικός του "Μουσικός Κόσµος" διέφερε. Ήθελε να εκφράσει κάτι περισσότερο. Όπως και έκανε". Ο Γιώργος Λιάνης γεννήθηκε στο Αμύνταιο της Φλώρινας. Σπούδασε χημικός στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και υπήρξε ποδοσφαιριστής του «Ερμή» Αμυνταίου και του «Ηρακλή» Θεσσαλονίκης. Από το 1969 έως το 1989 είχε μια μεγάλη δημοσιογραφική καριέρα. Εργάστηκε στις εφημερίδες «Θεσσαλονίκη» και «Τα Νέα», στα περιοδικά «Επίκαιρα» και «Ταχυδρόμος», και στην τηλεόραση στην εκπομπή «Ρεπόρτερς». Ήταν βασικός μάρτυρας κατηγορίας στη δίκη της χούντας. Ο Γιώργος Λιάνης το 1976 πραγματοποίησε το «Οδοιπορικό του θανάτου» στα βάθη της Τουρκίας προσκομίζοντας συντριπτικά στοιχεία για την τύχη των Ελλήνων και Ελληνοκυπρίων αγνοουμένων, τα οποία ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος κατέθεσε στις διακοινοτικές συνομιλίες της Βιέννης και στον Ο.Η.Ε. Πραγματοποίησε εβδομήντα αποστολές στο εξωτερικό και πήρε συνεντεύξεις από δώδεκα αρχηγούς κρατών. Το 1989 εξελέγη βουλευτής Φλώρινας και επανεξελέγη οκτώ φορές. Διετέλεσε δύο φορές υφυπουργός Πολιτισμού (αρμόδιος για θέματα αθλητισμού) και αποχώρησε από την πολιτική το 2012. Είναι μέλος της Ε.Σ.Η.Ε.Α. και εξέδωσε τα βιβλία «Φυλακές» (1982), «Είδωλα» (1985), «Ο Τελευταίος Αρχηγός» (1997), «Ανταποκρίσεις από τη Λογοτεχνία» (2005) και «Φλέρυ Νταντωνάκη - Η φεγγαρική αηδόνα» (2007).

Οι Μικρασιάτες Έλληνες και η συμβολή τους στον αγώνα για την απελευθέρωση της Ελλάδας, 1821

Όλες οι αναφορές στην επανάσταση έχουν ως γεωγραφικό πλαίσιο τον κορμό της Ελλάδας, κυρίως την Πελοπόννησο και την Στερεά Ελλάδα και το νησιωτικό τμήμα αυτής. Ομιλούν για Ρουμελιώτες και Πελοποννήσιους, για Μανιάτες, Ρουμαλιώτες και Πατρινούς και άλλους που δικαίως αναφέρονται, αφού τα πολιτικά και πολεμικά γεγονότα διαδραματίστηκαν σε αυτό κυρίως το χώρο. Λείπει όμως παντελώς πλην σπάνιων περιπτώσεων μία αναφορά στη συμβολή των Ελλήνων της Μικράς Ασίας, , όπως έχει κάνει η εφημερίδα “Μικρασιατική Ηχώ” της Ενώσεως Σμυρναίων, με τρεις αναφορές της σε αυτή την συμβολή/ συμμετοχή των μικρασιατών, όπως και το πρόσφατα εκδοθέν βιβλίο του Τάκη Σαλκιτζόγλου “Η Μικρά Ασία στην Επανάσταση του 1821”, όπου σε ένα κείμενο 222 σελίδων αναπτύσσει με ενάργεια αυτή τη συμμετοχή στον αγώνα των μικρασιατών στο σύνολό τους, Ιώνων, Αιολών, Καππαδοκών, Ποντίων.

 ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΕΔΩ

21 Μαρτίου – Η πρώτη μέρα της άνοιξης

Άνοιξη στην Καππαδοκία

Φέτος είναι η πρώτη χρονιά μετά το 1662 που η εαρινή ισημερία η οποία σηματοδοτεί και αστρονομικά την αρχή της άνοιξης, σχεδόν θα συμπέσει με μία έκλειψη Ηλίου.

Δεκαπέντε περίπου ώρες μετά την έκλειψη Ηλίου, στις 00:45 ώρα Ελλάδος μετά τα μεσάνυχτα, συμβαίνει η εαρινή ισημερία. Έτσι σήμερα είναι και τυπικά η πρώτη μέρα της άνοιξης στο βόρειο ημισφαίριο, όπου βρίσκεται και η Ελλάδα, ενώ θα είναι η πρώτη μέρα του Φθινοπώρου στο νότιο ημισφαίριο. Στο Βόρειο και Νότιο Πόλο, αλλά και στην τροπική ζώνη της γης, τίποτα από αυτά δεν ισχύει καθώς εκεί, ως γνωστόν, δεν υπάρχουν εποχές.

ΕΚΛΕΙΨΗ ΗΛΙΟΥ: ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΓΙΑ ΕΚΤΑΚΤΑ ΜΕΤΡΑ ΣΤΑ ΣΧΟΛΕΙΑ

Εγκύκλιο εξέδωσε το υπουργείο Παιδείας, με την οποία καλεί διευθυντές και εκπαιδευτικούς όλων των σχολικών μονάδων να αναπροσαρμόσουν το πρόγραμμα της 20ης Μαρτίου, προκειμένου όλοι οι μαθητές να παραμείνουν σε κλειστούς χώρους καθ’ όλη τη διάρκεια της έκλειψης Ηλίου (10.30-13.00).

Μερική έκλειψη ηλίου - 20 Μαρτίου 2015, 10:39πμ

Η παρατήρηση της Μερικής Έκλειψης Ηλίου θα πραγματοποιηθεί με ειδικό ηλιακό τηλεσκόπιο στις εγκαταστάσεις του Ινστιτούτου Αστρονομίας, Αστροφυσικής Διαστημικών Εφαρμογών και Τηλεπισκόπησης του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών στην Πεντέλη. Το φαινόμενο θα ξεκινήσει στις 10:39πμ και θα ολοκληρωθεί στις 12:49μμ.


Δείτε σε ζωντανή μετάδοση απο το ΕΑΑ τη μερική έκλειψη ηλίου.

Link μετάδοσης

Οι Αναθηματικές παραστάσεις στην Αγία Σοφία

Ο ναός της Αγίας Σοφίας άσκησε μια παράξενη γοητεία στους ανθρώπους από τη μέρα που παραδόθηκε στη λατρεία του Θεού. Πρωτοχτίστηκε επί Μεγάλου Κων/νου ως ξυλόστεγη βασιλική, αλλά τον 4ο αι. καταστράφηκε για να ξαναχτιστεί το 415 πάλι ως ξυλόστεγη. Ο δεύτερος αυτός ναός κάηκε κατά τη ‘’στάση του Νίκα’’.Έτσι, ο Ιουστινιανός ανέθεσε την κατασκευή στους δύο αρχιτέκτονες, τον Ανθέμιο από τις Τράλλεις και τον Ισίδωρο από τη Μίλητο.

Τοπογραφία της Κωνσταντινούπολης • Παναγία η Μουχλιώτισσα

Ο ναός της Παναγίας Μουχλιώτισσας είναι γνωστός και με τα ονόματα Θεοτόκος Παναγιώτισσα, Θεοτόκος των Μαγουλίων, Παναγία των Μογγόλων, Θεοτόκος του Μουχλίου, Παναγία Μουχλιώτισσα και στα τουρκικά Kanlı Kilise (η ματωμένη εκκλησία). Υπάρχει η άποψη ότι το προσωνύμιο Μουχλιώτισσα προέρχεται από τη μεσαιωνική πόλη Μουχλίον της Αρκαδίας, οι κάτοικοι της οποίας εγκαταστάθηκαν το 1242 στη συνοικία Φανάρι. Το πιο πιθανό είναι πως πρόκειται για την απόδοση στα ελληνικά της σλαβικής λέξης Mogyla (Μογγολία) και αναφέρεται στη σχέση της εκκλησίας με την Μαρία Παλαιολογίνα που στάλθηκε νύφη στη Μογγολία.Ο προσδιορισμός «ματωμένη» (από την τουρκική ονομασία) οφείλεται είτε στο εξωτερικό κόκκινο χρώμα του ναού είτε στη «ματωμένη» ιστορία της Μαρίας Παλαιολογίνας, κόρης του Μιχαήλ Η΄ (1261 -1282), που τον ανακαίνισε.Ο ναός βρίσκεται στον πέμπτο λόφο της Κωνσταντινούπολης, στo Φανάρι, κοντά στο Ορθόδοξο Πατριαρχείο και στο μετόχι του Πανάγιου Τάφου, μεταξύ της Μεγάλης του Γένους Σχολής και του Ιωακείμειου Παρθεναγωγείου. Ο ναός συνεχίζει να χρησιμοποιείται έως σήμερα ως χριστιανικός ναός

Καππαδοκία • Εκκλησίες λαξευμένες στις σπηλιές της Ιστορίας

Δημήτρης Τσαμπάς

Η εκκλησία της Πόρπης χαρακτηρίζεται από τις εντυπωσιακές καμάρες
και τις σπάνιες αγιογραφίες της.

Αέρηδες που κόβουν την ανάσα δημιουργούν εξωπραγματικούς, γεωλογικούς σχηματισμούς και κρύβουν στο εσωτερικό τους πολύτιμες εικόνες και θρησκευτικούς θησαυρούς.

Στην Καππαδοκία η αίσθηση του Βυζαντίου είναι ακόμη ορατή στην ατμόσφαιρα. Στις εκκλησίες, στα ασκηταριά που λαξεύτηκαν στο μαλακό ασβεστολιθικό πέτρωμα, τον ψαμμόλιθο. Μία από αυτές, η μεγαλύτερη της Καππαδοκίας, η εκκλησία της Πόρπης, στην επαρχία Γκιόρεμε (Κόραμα), αποτελεί μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO.

Γ΄ ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΝΗΣΤΕΙΩΝ - ΣΤΑΥΡΟΠΡΟΣΚΥΝΗΣΕΩΣ

Η τρίτη Κυριακή των Νηστειών ονομάζεται <<Κυριακή της Σταυροπροσκύνησης>>. Μετά από τη μεγάλη Δοξολογία στον όρθρο, ο Σταυρός μεταφέρεται σε μια σεμνή πομπή στο κέντρο του ναού και παραμένει εκεί όλη την υπόλοιπη εβδομάδα, οπότε στο τέλος κάθε ακολουθίας γίνεται προσκύνηση του Σταυρού.

'' Στον αργαλειό της μοίρας '' το Βιβλίο της Ζωής Οικονόμου

Στη Σμύρνη, τη μεγάλη ερωμένη και πλανεύτρα, στις αρχές του 20ού αιώνα, ήταν γραφτό να συναντηθούν η Ζώγια και ο Μάνος. Εκείνη μοναχοκόρη αρχοντοπούλα. Εκείνος νέος επιστήμονας. Η πρώτη συνάντηση καθοριστική. Ο έρωτάς τους αναπόφευκτος. Όμως η μοίρα επεμβαίνει και ανατρέπει τα όνειρά τους.
Αγαπημένα πρόσωπα που φεύγουν από τη ζωή. Υποσχέσεις που πρέπει να τηρηθούν. Αναπάντητα ερωτήματα. Κρυμμένα μυστικά.
Μια ιστορία γεμάτη ανατροπές που σε καθηλώνει. Μια κατάληξη που ως την τελευταία σελίδα φαντάζει απρόβλεπτη. Αγάπησε με όλη τη δύναμη της ψυχής σου. Μη φοβηθείς να έρθεις αντιμέτωπος με τη μοίρα.
Ρίσκαρε, πάλεψε, κυνήγησε τα όνειρά σου. Στο τέλος... εσύ θα νικήσεις. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Το παλάτι του Πορφυρογέννητου

Το παλάτι του Πορφυρογέννητου χτίστηκε στα τέλη του 13ου αιώνα και ανήκει στην παλαιολόγεια περίοδο. Σε πηγές της Ύστερης Βυζαντινής περιόδου, γίνεται λόγος για κατοικία ενός πορφυρογέννητου που δεν κατονομάζεται.

Θεωρείται πάντως πως ονομάστηκε έτσι προς τιμήν του Κωνσταντίνου Δούκα Παλαιολόγου, γιου του Μιχαήλ Η’ Παλαιολόγου, που ήταν Πορφυρογέννητος (γεννήθηκε δηλαδή στην αίθουσα της Πορφύρας όταν ο πατέρας του ήταν αυτοκράτορας). Το κτίριο εικονίζεται στα σχεδιαγράμματα και στις λιθογραφίες των περιηγητών της εποχής των Παλαιολόγων.

Τοπογραφία Κωνσταντινούπολης • Μίλιον • Milion

Το Μίλιον κατασκευάστηκε στη νεοϊδρυόμενη πόλη, στην περιοχή του αρχαίου Βυζαντίου, μπροστά σε μια πύλη του τείχους, στο ξεκίνημα της Μέσης οδού. Το Μίλιον ήταν το κέντρο της πόλης από όπου ξεκινούσε το μέτρημα των χιλιομετρικών αποστάσεων για κάθε γωνιά της αυτοκρατορίας. Ήταν ακριβώς δίπλα στο Αυγουσταίον και είχε άμεση σχέση με αυτό.

Η ακριβής τοποθεσία του Μιλίου δεν είναι γνωστή, πιθανότατα όμως βρισκόταν στα ΒΔ της Αγίας Σοφίας και στα δυτικά του Αυγουσταίου.Ορθωνόταν στην αφετηρία της Μέσης οδού, και από εκεί ο δρόμος κατευθυνόταν προς το Φόρο του Κωνσταντίνου στα δυτικά, ενώ στα βόρεια προς τα θερμά λουτρά του Ζευξίππου.

Γιώργος Σεφέρης: Σμύρνη 13 Μαρτίου 1900 – Αθήνα 20 Σεπτεμβρίου 1971

Έλληνας ποιητής, δοκιμιογράφος, μεταφραστής και διπλωμάτης. Από τους σημαντικότερους Έλληνες ποιητές, τιμήθηκε με Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1963. Γραμματολογικά ανήκει στη «Γενιά του '30».

Η Ελληνικότητα του Βυζαντίου

Το Βυζάντιο, η Ανατολική Ρωμαϊκή αυτοκρατορία, ήταν μια πολυπολιτισμική αυτοκρατορία, διαφόρων λαών και γλωσσών, που συν τω χρόνω –λόγω της δύναμης της ελληνικής γλώσσας– έγινε ελληνόφωνη.

Η ελληνικότητα του Βυζαντίου ουσιαστικά έγκειται στη βαθμιαία υιοθέτηση από μεγάλο τμήμα του πληθυσμού της αυτοκρατορίας της ελληνικής γλώσσας, της ελληνικής παράδοσης και κυρίως της ελληνικής παιδείας.

Άγιος Νικόλαος Αρχιεπίσκοπος Μύρων της Λυκίας

Η εκκλησία είναι βασιλική μετά τρούλου, της Μέσης Βυζαντινής περιόδου, και κτίστηκε το 520 μ.Χ. πάνω στα ερείπια παλαιότερου πρωτοχριστιανικού ναού, στον οποίο λειτουργούσε ο Άγιος Νικόλαος ως επίσκοπος Μύρων, τον 4ο αιώνα μ.Χ.

Eδώ υπάρχει και ο τάφος του Αγίου. Στη Βασιλική αυτή, που λειτουργεί ως μουσείο και στην οποία γίνονται κατά καιρούς θείες Λειτουργίες, κατόπιν ειδικής αδείας, διασώζονται σπάνιες τοιχογραφίες.


Η πόλη των Μύρων ήταν θαμμένη κάτω από τις λάσπες και τώρα αποκαλύπτεται σταδιακά από τους αρχαιολόγους. Υπάρχει ακόμη το καλοδιατηρημένο θέατρο των Μύρων καθώς κι ένα πανέμορφο μικρό εκκλησάκι που ανακαλύφθηκε και αναστηλώθηκε πρόσφατα.

Η βασιλική του Αγίου Νικολάου θεωρείται από τους ειδικούς ως ένα από τα σπουδαιότερα βυζαντινά κτίσματα της Ανατολίας.

Δημήτρης Τσαμπάς

Θάλασσα και Βυζάντιο

Η σχέση του Ελληνικού λαού με τη θάλασσα δεν χάθηκε ουδέποτε στο πέρασμα του χρόνου και αυτό δεν είναι καθόλα τυχαίο.

Δαμάζοντας τα κύματα, ταξιδεύοντας και γνωρίζοντας νέους τόπους, οι Έλληνες εδώ και χιλιάδες χρόνια ανέπτυξαν τη ναυτοσύνη τους, κυριάρχησαν στο εμπόριο, δημιούργησαν αλλά και διέδωσαν τον ελληνικό πολιτισμό.

Εξετάζοντας σφαιρικά την ιστορική πορεία του τόπου, εύκολα διαπιστώνει κάποιος πως ανέκαθεν υπήρξε μια σχέση δυνατή και καταλυτική με το υγρό στοιχείο.

Βγαίνοντας από περιόδους μακράς κυριαρχίας, όπως τη ρωμαϊκή ή αργότερα την οθωμανική, η σχέση με τη θάλασσα αποτέλεσε κύριο παράγοντα εξέλιξης σε τομείς οικονομικής ανάπτυξης και κοινωνικής ευημερίας που οδήγησαν σε ευρύτερες κυριαρχικές σχέσεις την περιοχή.

Ιωάννης Β΄Κομνηνός και Ειρήνη.

Ο Ιωάννης Β΄Κομνηνός (αδερφός της 'Αννας) και η συζυγός του Ειρήνη (από ψηφιδωτή παράσταση στην Αγία Σοφία).

Μάταια συνομώτησαν εναντίον του η αδερφή του και η μητέρα του που προτιμούσαν για τη διαδοχή του Αλεξίου τον Καίσαρα Νικηφόρο Βρυέννιο, σύζυγο της Άννας Κομνηνής.

Ο Ιωάννης Β' έλαβε από τον ετοιμοθάνατο πατέρα του το αυτοκρατορικό δαχτυλίδι ("σφραγιστήρα δακτύλιον") και κυβέρνησε από το 1118 μέχρι το θάνατό του το 1143.

Δημήτρης Τσαμπάς

Η Μεγάλη Οδός του Πέραν • Το σομόν κτίριο (κτήριο) είναι ο ' Αγιος Αντώνιος

Μεγάλη Οδός του Πέραν

Η Μεγάλη Οδός του Πέραν είναι μία από τις πιο ξακουστές οδούς στην Κωνσταντινούπολη, στα τουρκικά λέγεται Ιστικάλ Καντεσί (İstiklâl Caddesi).


Βρίσκεται στην ιστορική περιοχή του Πέραν (Beyoğlu) και καθημερινά την διασχίζουν χιλιάδες επισκέπτες, είναι ένας δρόμος με μήκος περίπου 3 χιλιόμετρα γεμάτος με εμπορικά καταστήματα.

Η οδός του Πέραν αρχίζει από την πλατεία Ταξίμ, στο κέντρο της Κωνσταντινούπολης και φτάνει μέχρι τον Γαλατά.

Σμύρνη μου αγαπημένη • Τα Προάστια

[ φωτογραφία το Μπαιρακλί • (Βάρη) ]

Τα προάστια της Σμύρνης, ιδίως τον 19ο και 20ο αιώνα αποτέλεσαν αναπόσπαστο τμήμα της οικονομικής και κοινωνικής ζωής της. Η αλματώδης ανάπτυξη της Σμύρνης από τον 19ο αιώνα φαίνεται και από την επέκταση της. Έως τις αρχές του 19ου αιώνα η πόλη εκτεινόταν έως την περιοχή του Φασουλά. Το 1840 η οδός Κοκκινοβαφείων (Κόκκινα Μπογιατζήδικα) – κεντρική συνοικία της πόλης στον 20ο αιώνα- ήταν γεμάτη έλη, με λίγα σπίτια όπου έμεναν οι βαφείς. Τη δεκαετία του 1920 τα όρια της πόλης έφτασαν στα βόρεια μέχρι το Δαραγάτσι και πέρα από την Πούντα, προς ανατολικά μέχρι τη γέφυρα του ποταμού Μέλη και ανατολικά έως το Δερμέν Τεπέ.
Ξεκινώντας από τη βόρεια ακτή του κόλπου της Σμύρνης συναντάμε τη Σκάλα της Μαινεμένης, το μικρό λιμάνι που συνέδεε τη Μαινεμένη με τη Σμύρνη. Λίγα χιλιόμετρα από τη Σκάλα βρισκόταν η Μαινεμένη με περίπου 5300 Έλληνες και συνολικό πληθυσμό 12500 κατοίκων. Στην αγορά της συγκεντρώνονταν τα προϊόντα από τα 45 χωριά της περιοχής. Στις βορειοδυτικές πλαγιές του όρους Σίπυλος υπήρχε το Τσιλί και ανατολικότερα το Κορδελιό (Περαία), ένα από τα πιο πολυπληθή προάστια της Σμύρνης με πληθυσμό, τα χρόνια πριν την Καταστροφή, 30000 κατοίκους. Το Κορδελιό πήρε το όνομα του από τη γειτονική μονή Κορδολέοντος του Σιπύλου και ήταν επίσης γνωστό με το τουρκικό Καρσιγιακά. Έως το 1874 στη θέση υπήρχαν μόνο λίγες αγροικίες, αλλά η ανάπτυξή του ήταν ραγδαία. Η συγκοινωνία με τη Σμύρνη γινόταν με σιδηρόδρομο και μικρά ατμόπλοια. Ο σιδηρόδρομος περνούσε από τους σταθμούς Χαλκά Βουνάρ και Αγία Τριάδα πριν φτάσει στο Κορδελιό σε 28 λεπτά (απόσταση 11 χιλιόμετρα). Το Κορδελιό χωριζόταν σε τέσσερις συνοικίες: Αλλάμπεη, Κορδελιό, Παπά Σκάλα και Τομάζου, ενώ ανατολικότερα τα Πετρωτά και η Αγία Τριάδα θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως περίχωρα του Κορδελιού.
Τα ελληνικά σχολεία ήταν τέσσερα (αστική σχολή αρρένων και θηλέων εξατάξιος, του Αγίου Ιωάννη και το σχολείο Αντωνιάδου). Το Κορδελιό υπήρξε τόπος αναψυχής και βόλτας για τους Σμυρνιούς. Τα καφενεία «Βενιζέλου», «Βένους», «Εθνικής Αμύνης». «Ολύμπια», «Το Σκρά», «Μισέλ»,
τα ζαχαροπλαστεία Αλή Ριζά και Γούναρη ήταν τα πιο γνωστά, όπως και το ξενοδοχείο «Ολύμπια». Οι Έλληνες είχαν ιδρύσει την αδελφότητα «Αγαθάγγελος».

Σμύρνη μου αγαπημένη • Ενοριακές Σχολές

Παράλληλα προς τα «εξαρτήματα» (δημοτικά σχολεία των ανώτερων σμυρναϊκών εκπαιδευτηρίων), Ευαγγελικής σχολής και Κεντρικού Παρθεναγωγείου, λειτουργούσαν σε κάθε ενορία της Σμύρνης κοινοτικά κατώτερα σχολεία αρρένων και θηλέων ή και μεικτά. Όλα σχεδόν τα ενοριακά σχολεία στεγαζόταν στους περιβόλους ή παράπλευρα των ναών. Την διοίκηση των σχολείων κάθε ενορίας είχε κατά τον κανονισμό της Κοινότητος Σμύρνης, εφορεία από μέλη της Εφοροεπιτροπής ναών και σχολείων.

Σμύρνη μου αγαπημένη • Ο Ελληνισμός

Η Σμύρνη ήταν ελληνική για 2.000 χρόνια, ίσως και παραπάνω και ο ελληνικός παλμός δονούσε ιδιαίτερα στους Έλληνες της πόλης και γι’ αυτό οι Τούρκοι την αποκαλούσαν «Γκιαούρ Ισμίρ» (Gavur Izmir). Σε σύνολο 350.000 κατοίκων, τις παραμονές του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, οι Έλληνες αριθμούσαν 200.000, οι Τούρκοι 80.000, οι Αρμένιοι 40.000, οι Εβραίοι 50.000 και οι Δυτικοί (Άγγλοι, Ιταλοί και Γάλλοι) τους 30.000. Ονομαστά ήσαν τα σχολεία της. Η περίφημη Ευαγγελική Σχολή, που ιδρύθηκε πριν από 2,5 αιώνες, είχε βιβλιοθήκη με 50.000 συγγράμματα, μεταξύ των οποίων πολλά σπάνια και αρχέτυπα και πολλοί κώδικες κι εκατοντάδες άλλα χειρόγραφα, αρχαιολογικό μουσείο και εκτός από το κεντρικό ίδρυμα, το ονομαστό γυμνάσιο της και το εμπορικό της τμήμα, είχε και 5 παραρτήματα με χιλιάδες μαθητές.
Η Σμύρνη διέθετε και άλλα λαμπρά σχολεία κοινοτικά και ιδιωτικά, μεταξύ των οποίων το φημισμένο από παλιά ελληνογαλλικό λύκειο Αρώνη, το ελληνογερμανικό λύκειο Γιαννίκη, το Κεντρικό Παρθεναγωγείο, το Ομήρειο και πολλά άλλα σχολεία, οργανωμένα από τις αλλοεθνείς κοινότητες και ξένες αποστολές. Ήτο τόσο προηγμένη η παιδεία στη Σμύρνη, ώστε δεκάδες μαθητές να προσέρχονται κάθε χρόνο από την ελεύθερη Ελλάδα. Θα ήταν περιττό να πούμε για τη σωματειακή και τη άλλη οργάνωση του ελληνισμού της Σμύρνης. Ανάλογη ήταν και η οργάνωση της φιλανθρωπίας με βάθρα τα 3 ευαγή ιδρύματα, το Γραικικό Νοσοκομείο του Αγίου Χαραλάμπους, το Ελληνικό Βρεφοκομείο και το Ελληνικό Ορφανοτροφείο. Ως προς τη Εκκλησία, μαζί με το πλήθος των ευεργετών εξασφάλιζαν τους πόρους για τη λειτουργία των σχολείων και για την εξυπηρέτηση κοινωφελών σκοπών. Η αρχαιότερη από τις υπάρχουσες ελληνικές εφημερίδες, η «Αμάλθεια», εκδιδόταν στη Σμύρνη από το 1838. Όταν η πνοή της ελευθερίας θέρμαινε τη Σμύρνη εκδίδονταν σ’ αυτήν 15 εφημερίδες και περιοδικά.
Γύρω από τη Σμύρνη απλώνονταν δεκάδες προάστια και άλλες πόλεις με αμιγείς ελληνικούς πληθυσμούς, όπως τα Βουρλά (Βρύουλα), ο Τσεσμές (Κρήνη), οι Κυδωνιές (Αϊβαλί), το Αξάριο, Αλάτσατα, Κορδελιό, Μπουρνόβα, Κουσάντασι, Μπουτζάς, Γκουλ-Μπαχτσέ κ.α.
Αλλά και η βιομηχανική δραστηριότητα σημείωνε καταπληκτική πρόοδο και εντυπωσιακά αποτελέσματα. Και να σκεφθεί κανείς ότι η βιομηχανία στη M. Ασία εξελίχθηκε μέσα σ’ ένα κλίμα τέλειας αδιαφορίας από την πλευρά του κράτους και απουσίας κάθε κρατικής αντίληψης σε θέματα επιχειρήσεων. Σε σύνολο 5.308 εργοστασίων κι εργαστηρίων του βιλαετιού της Σμύρνης, τα 4.008 ήταν ελληνικά, τα 1.216 τουρκικά, 28 αρμενικά, 21 εβραϊκά και τα υπόλοιπα ξένων. Δηλαδή, το 76% περίπου ήταν ελληνικά. Σύμφωνα με έρευνα του Εμπορικού Επιμελητηρίου Σμύρνης, ανάμεσα σε 3.315 εργοστάσια και εργαστήρια της πόλης, χωρίς να υπολογιστούν τα 10 περίπου που ανήκαν σε ξένους, 73% ανήκαν σε Έλληνες, 26% σε Τούρκους και 1% σε Αρμένιους και Εβραίους. Σε συνολική ιπποδύναμη 13.209 ατμόιππων από τα παραπάνω 5.308 εργοστάσια, οι 8.880 ήταν ελληνικών εργοστασίων και σε συνολική αξία των εργοστασίων αυτών 3.854.980 περίπου χρυσών τουρκικών λιρών, οι 2.135.940 χρυσές λίρες ήταν ελληνικά κεφάλαια. Στον τομέα λοιπόν της βιομηχανίας οι Έλληνες κυριαρχούσαν μεταξύ όλων των άλλων λαών, διέθεταν κεφάλαια μεγάλα, ήταν οι περισσότεροι και μεγαλύτεροι εισαγωγείς και δάνειζαν ακόμη και το οθωμανικό κράτος.
H ραγδαία εξέλιξη του εμπορίου βοηθούσε στην αύξηση του ελληνικού πληθυσμού κι αυτός με τη σειρά του ενίσχυε τις εμπορικές εργασίες. H περίφημη προκυμαία της πόλης, το Και (Quai) ήταν η βάση και το ορμητήριο, από το οποίο προωθείτο ο ελληνικός πληθυσμός και το εμπόριο. H Σμύρνη ήταν η αποθήκη του εμπορίου της δυτικής Μ. Ασίας, όπως το Xαλέπι της Συρίας. Στις αποθήκες και τα καταστήματα των Ελλήνων της Σμύρνης έφταναν τα καραβάνια από την Tοσκάτη, Άγκυρα, Προύσα, Ικόνιο, Αττάλεια, Ερζερούμ, Ντιγιαρμπακίρ με βαμβάκια, νήματα, μαλλιά Αγκύρας, περσικά χαλιά, ερυθρόδανο (ριζάρι), βαφές, φαρμακευτικά είδη, κερί, σπόγγους, σιτάρια, κριθάρια, δέματα καπνού, όπιο, λάδια, κρασιά, σύκα, σταφίδες.

Σμύρνη • Ο Ελληνισμός από τα μέσα του 18ου αιώνα

Η Σμύρνη ήταν ελληνική για 2.000 χρόνια, ίσως και παραπάνω και ο ελληνικός παλμός δονούσε ιδιαίτερα στους Έλληνες της πόλης και γι’ αυτό οι Τούρκοι την αποκαλούσαν «Γκιαούρ Ισμίρ» (Gavur Izmir). Σε σύνολο 350.000 κατοίκων, τις παραμονές του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, οι Έλληνες αριθμούσαν 200.000, οι Τούρκοι 80.000, οι Αρμένιοι 40.000, οι Εβραίοι 50.000 και οι Δυτικοί (Άγγλοι, Ιταλοί και Γάλλοι) τους 30.000. Ονομαστά ήσαν τα σχολεία της.

Η περίφημη Ευαγγελική Σχολή, που ιδρύθηκε πριν από 2,5 αιώνες, είχε βιβλιοθήκη με 50.000 συγγράμματα, μεταξύ των οποίων πολλά σπάνια και αρχέτυπα και πολλοί κώδικες κι εκατοντάδες άλλα χειρόγραφα, αρχαιολογικό μουσείο και εκτός από το κεντρικό ίδρυμα, το ονομαστό γυμνάσιο της και το εμπορικό της τμήμα, είχε και 5 παραρτήματα με χιλιάδες μαθητές.

Σμύρνη • Σπόρτιγκ Κλαμπ

Ως δυτικοευρωπαϊκός θεσμός οι Λέσχες εισάγονται πολύ νωρίς στη Σμύρνη. Το 1791, έχει ήδη ιδρυθεί η ευρωπαϊκή λέσχη που μετονομάζεται σε Casino Europeen κι έπειτα σε Cercle Europeen. Στη συνέχεια ενώνεται με το Nouveau Club και ιδρύεται το '' Club de Smyrne'', που διατηρείται μέχρι την καταστροφή.

Παλαιά ελληνική ήταν η ''Λέσχη Κυνηγών'', καθώς το κυνήγι ήταν από τις αγαπημένες συνήθειες των Σμυρνιών (τριάντα χιλιάδες επίσημες άδειες κυνηγιού δόθηκαν το έτος 1900).

Στην ίδρυση, το 1891, πρωτοστάτησε ο δημοσιογράφος δ/ ντής της εφημ.''Αρμονία'', Μιλτιάδης Σεϊνάζης. Σκοπός της, εκτός της ''προαγωγής του κυνηγιού και της σκοποβολής'' ήταν η διοργάνωση εκδρομών, οπλασκιών, ανδρικών ασκήσεων και αλληλοβοήθειας των μελών. Από το 1895, μεταφέρεται σε κτήριο στην Προκυμαία.

Οι Τούρκοι ψάχνουν τουρκική μειονότητα στους...Καραμανλήδες

Γράφει ο Νίκος Χειλαδάκης,Δημοσιογράφος-Συγγραφέας-Τουρκολόγος

Τα τελευταίους μήνες πολλοί Τούρκοι δημοσιογράφοι έρχονταν στην Ελλάδα και προσπαθούσαν να εξερευνήσουν τα οθωμανικά ίχνη και τα οθωμανικά μνημεία.

Έτσι περιδιαβαίνουν τα ελληνικά νησιά, πάνε στην κεντρική Ελλάδα και τελευταία έφτασαν και μέσα στο Άγιο όρος όπου είχαν και επαφές με πολλούς καλόγερους. Ένα από τα αντικείμενα έρευνας όλων αυτών, ήταν και ορισμένες ομάδες Ελλήνων που προέρχονται από την Μικρά Ασία και μάλιστα λόγω των ειδικών συνθηκών ζωής που είχαν στην πατρίδα τους, στην πρώτη γενιά της προσφυγιάς ήταν αποκλειστικά τουρκόφωνοι.

Μια από αυτές τις ομάδες, η πιο σημαντική για τους Τούρκους, είναι οι γνωστοί Καραμανλήδες. Το τουρκικό ενδιαφέρον για τους Καραμανλήδες είναι παλιό αλλά τώρα με την νεοοθωμανική επεκτατική πολιτική της Τουρκίας αποκτά ξεχωριστή διάσταση. Στα πλαίσια αυτά εκδηλώνονται φανερές προσπάθειες να δημιουργηθεί μια καινούργια «τουρκική» μειονότητα μέσα στην Ελλάδα που θα χρησιμέψει σαν όργανο νεοοθωμανικής προπαγάνδας.

Και κατ’ αρχή να δούμε τι λέει και πως ορίζει του Καραμανλήδες ο τελειόφοιτος ερευνητής της σχολής κοινωνιολογίας και ανθρωπολογίας του πανεπιστημίου Χατζέτεπε της Κωνσταντινούπολης, Αχμέτ Αρσλάν, που τα τελευταία χρόνια έχει αναπτύξει ιδιαίτερες σχέσεις με τους διαβιούντες στην Ελλάδα Καραμανλήδες : «Οι Καραμανλήδες ζούσαν μέχρι την ανταλλαγή των πληθυσμών στην περιοχή της Οθωμανικής Καππαδοκίας. Ακόμα και σήμερα στην περιοχή του Γκέλβερι, βλέπεις επιγραφές με το ελληνικό αλφάβητο αλλά στην τουρκική γλώσσα. Οι κάτοικοι αυτοί κρίθηκαν σαν ανταλλάξιμοι χαρακτηρισθέντες σαν Ρωμιοί. Γιατί όμως χαρακτηρίστηκαν Ρωμιοί αφού μιλούσαν τα τουρκικά σαν μητρική τους γλώσσα από αιώνες ; Οι Καραμανλήδες ήταν Τούρκοι που είχαν παραμένει χριστιανοί ορθόδοξοι και έτσι όταν έγινε η ανταλλαγή των πληθυσμών στάλθηκαν στην Ελλάδα σαν ανταλλάξιμοι. Αλλά παρ’ όλα τα χρόνια που πέρασαν από τότε, δεν έχουν ξεχάσει την πατρίδα τους και συχνά ξαναέρχονται να προσκυνήσουν τα πατρικά τους χώματα. Οι Καραμανλήδες ήταν ανέκαθεν Τούρκοι, αλλά είχαν παραμείνει χριστιανοί και έτσι ανταλλάχθηκαν το 1924 σαν Ρωμιοί». Με την συνθήκη της Λοζάννης, συνεχίζει ο Τούρκος ερευνητής των Καραμανλήδων που τους εμφανίζει σαν μια ξεχωριστή μειονοτική ομάδα στην Ελλάδα με τούρκική προέλευση, αποφασίστηκε η βίαιη εκδίωξη των Τούρκων παλαιών κατοίκων της Μακεδονίας από την Ελλάδα. Το ίδιο έγινε για τους κατοίκους του Άκσαραϊ που δεν ήξεραν λέξη ελληνικά, μόνο και μόνο επειδή είχαν χριστιανικό θρήσκευμα.

Με αυτούς τους Καραμανλήδες λοιπόν, που είχαν επισκεφτεί πριν από μερικά χρόνια την Τουρκία είχε στενές επαφές ο εν λόγω Τούρκος ερευνητής. Να παραθέσουν τις χαρακτηριστικούς διάλογους που έχει με τους Καραμανλήδες όπως τους παρουσίασε η εφημερίδα Χουριέτ : «Εμείς ήμασταν επί αιώνες κάτοικοι της Καππαδοκίας. Το όνομα Καραμανλήδες επικράτησε στη περιοχή της Καππαδοκίας την περίοδο από το 1400-1615. Εμείς ζούσαμε με ειρήνη και αδελφοσύνη με τους μουσουλμάνους της Καππαδοκίας. Στην Καππαδοκία μιλούσαν πολλοί λίγοι ελληνικά όπως και σουριανικά. Μετά από τόσα χρόνια έχουμε έρθει ξανά στα εδάφη των παππούδων μας». Πιο περιγραφική είναι η μια άλλη μαρτυρία : «Είχαν έρθει Τούρκοι στρατιώτες και είχαν πιάσει τον πατέρα μου. Αυτός φοβήθηκε ότι θα του παίρνανε τα λεφτά του και τα έχει κρυμμένα στο παντελόνι του. Άρχισε να κλαίει μόλις του είδε. Οι Τούρκοι τον είπαν γιατί κλαις δεν θα σε πειράξουμε. Μας πήραν οι στρατιώτες και μας πήγαν μέχρι το Αφιόν Καραχισάρ. Από εκεί ήρθαν ο Έλληνες και μας έφεραν στην Ελλάδα», και καταλήγει πως κάθε χρόνο οι Καραμανλήδες οργανώνουν εκδρομές για την αγαπημένη τους πατρίδα την οποία δεν έχουν ξεχάσει ποτέ

Ο Αρσλάν Τεκίν μαζί με τον δημοσιογράφο Φεράμιζ Γκιοκντεμίρ ήρθαν στην Ελλάδα και έκαναν περιοδείες σε περιοχές της όπου υπάρχουν Καραμανλήδες. Μια τέτοια περιοχή είναι και η Λάρισα όπου υπάρχει ένα πολιτιστικό κέντρο των Καραμανλήδων. Στην Λάρισα υπάρχουν και Κωνσταντινουπολίτες ενώ στο ρεπορτάζ των Τούρκων τονίστηκε πως ο πρώην δήμαρχος της Λάρισας, κ Καφές, είχε πρωτοστατήσει στην αδελφοποίηση της Λάρισας με τις πόλεις Νίγδη και Ουργκιούπ της Καππαδοκίας που είναι και οι πραγματικές πατρίδες των Καραμανλήδων. Υπάρχει στην Λάρισα και μια εκκλησία αυτή της Αγίας τριάδας όπως περιγράφουν οι Τούρκοι δημοσιογράφοι στην οποία συγκεντρώνονται οι Καραμανλήδες της περιοχής που είναι Τούρκοι, αλλά κάπου στην ιστορία… βρέθηκαν να είναι χριστιανοί χωρίς να μας αιτιολογούν ιστορικά πως έγινε αυτό!!!

Το θέμα είναι πολύ μεγάλο και οι Τούρκοι προσπαθούν να εκμεταλλευτούν συναισθηματικά τους καραμανλήδικης καταγωγής για να επιτύχουν κάποιους προσεταιρισμούς που θα τους αποφέρουν πολιτικά οφέλη, αν και το ελληνικό φρόνημα και η ελληνορθόδοξη συνείδηση των Καραμανλήδων είναι κάτι παραπάνω από δεδομένη

agioritikovima.gr

Αμισός • Σαμψούντα

Η σημερινή Σαμψούντα της Τουρκίας, πόλη του δυτικού Πόντου, στα παράλια της Μαύρης θάλασσας. Αλλά και η λέξη Σαμψούντα έχει τη ρίζα της από την Αμισό • εις Αμισόν • σ’Αμισόν • σ’Αμσόν• Σαμψούν

Η Αμισός τον 19ον αιώνα είχε περίπου τις 1.000 οικογένειες. Απ’ αυτές 500 οικογένειες ήταν Ελληνικές και 150 Αρμενικές. Είχε δυο Ελληνικές συνοικίες. Η πρώτη συνοικία ονομαζόταν συνοικία Καδίκιογλου και είχε 350 σπίτια. Είχε δυο εκκλησίες και δυο σχολεία. Το ένα σχολείο ήταν καθαρά Ελληνικό και το άλλο ήταν αλληλοδιδακτικό. Η δεύτερη συνοικία είχε 150 οικογένειες, με ένα Ελληνικό σχολείο και ένα αλληλοδιδακτικό, ως επίσης και ένα Παρθεναγωγείο. Η γύρω επαρχεία είχε περί τους 8.000 κατοίκους, από τους οποίους ήσαν 2.000 Έλληνες Τουρκόφωνοι.

Υπήρχαν, επίσης και τα παρακάτω κοινωνικά ιδρύματα: Η Φιλόπτωχος Αδελφότης (Ορθοδοξία ), η Φιλόπτωχος Αδελφότης Κυριών, ο Πανευξείνειος Ελληνικός Σύλλογος (Αναγέννησις ), ο Μουσικός Σύλλογος (Ορφεύς ), η Ελληνική Εμπορική Λέσχη, η Αδελφότης (Πατριάρχης Φώτιος ο Ομολογητής ), ο Πολιτικός Σύλλογος (Περικλής ), ο Σύλλογος των Οινοέων, ο Σύλλογος των Σινωπέων και το Σωματείων των καπνεργατών. Στην Αμισό εκδιδόταν και η εφημερίδα (Φως ), στην αρχή εβδομαδιαία και έπειτα δυο φορές τη βδομάδα.

Ήταν αποικία των Μιλησίων και έπειτα των Αθηναίων, οι οποίοι της έδωσαν το όνομα Πειραιάς . Είχε πλήθος ερειπίων. Ο ναός του Αγίου Θεοδώρου έγινε τζαμί. Η Αμισός ήταν έδρα διοικητού, υπό την γενική διοίκηση Τραπεζούντας. Μετά το 1914 άρχισε η ραγδαία ελάττωση και ο πλήρης εξαφανισμός του ελληνικού και Αρμενικού πληθυσμού της Αμισού, εξαιτίας των διωγμών και της γνωστής οργανωμένης γενοκτονίας, που άρχισαν με τον πρώτο μεγάλο πόλεμο και τέλειωσαν με τη σύμβαση της ανταλλαγής, Γενάρη του 1923.

Όσοι από τους 20.000 Έλληνες κατόρθωσαν να επιζήσουν, είτε σε εξορίες και φυλακές, είτε στην πόλη (ελάχιστα γυναικόπαιδα και γέροι), με την ανταλλαγή ήρθαν στην Ελλάδα και εγκαταστάθηκαν στην Αθήνα, στον Πειραιά, στη Θεσσαλονίκη και σε άλλα μέρη.

Μνημεία

Η εκκλησία της Αγίας Τριάδος, το Δημαρχείο, το ρολόι, το Τσινέκειο Γυμνάσιο, το αρχοντικό Πορλόγλου.

Επιμέλεια • Δημήτρης Τσαμπάς

Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας

Η Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας (International Women's Day) γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 8 Μαρτίου, σε ανάμνηση μιας μεγάλης εκδήλωσης διαμαρτυρίας που έγινε στις 8 Μαρτίου του 1857 από εργάτριες κλωστοϋφαντουργίας στη Νέα Υόρκη, οι οποίες ζητούσαν καλύτερες συνθήκες εργασίας. Η πρώτη Διεθνής Ημέρα της Γυναίκας γιορτάστηκε το 1909 με πρωτοβουλία του Σοσιαλιστικού Κόμματος των ΗΠΑ και υιοθετήθηκε δύο χρόνια αργότερα από τη Σοσιαλιστική Διεθνή.

Την Κυριακή 15 Μαρτίου στις 20.30, το Δημοτικό Ωδείο Λάρισας

Μεγάλη συναυλία-αφιέρωμα στον Γιώργο Κατσαρό στο ΔΩΛ

Την Κυριακή 15 Μαρτίου στις 20.30, το Δημοτικό Ωδείο Λάρισας διοργανώνει συναυλία αφιέρωμα στον Γιώργο Κατσαρό, έναν από τους πιο γνωστούς Έλληνες μουσικοσυνθέτες, μαέστρους και σαξοφωνίστες, με τη συμμετοχή της Φιλαρμονικής Ορχήστρας υπό τη διεύθυνση του Γιώργου Μηνά και του Marian Wolny και πολλών καλλιτεχνών από τη Λάρισα, την Ελασσόνα και το Rybnik της Πολωνίας.

«Δεν υπάρχει ευτυχία», «Αποκλείεται», «Ο τελευταίος μου σταθμός», «Οι άντρες δεν κλαίνε», «Κάθε λιμάνι και καημός», «Ο αυγερινός», «Κέρκυρα Κέρκυρα», «Κυρά Γιώργαινα», «Λίγο κρασί λίγο θάλασσα», «Νικολή Νικολή», «Τα Κύθηρα», «Το πετεινάρι»…


Αξέχαστες επιτυχίες του αγαπημένου συνθέτη που ερμήνευσαν μεγάλες φωνές όπως οι Βάνου, Βοσκόπουλος, Βλαχοπούλου, Γαβαλάς, Γαλάνη, Διαμάντη, Καλατζής, Κανελλίδου, Μαρινέλα, Μαρίνος, Μητροπάνος, Μοσχολιού, Μπελίντα, Μπιθικώτσης, Μυτηλιναίος, Πάριος, Ροδά, κ.ά., θα ακουστούν στην αίθουσα του Δημοτικού Ωδείου Λάρισας από τους Δημήτρη Τσιαβέ, Ευλαμπία Ντούλα, Χρήστο Πούρικα και Μαριάννα Ζάχου.

Συμμετέχει και η Παιδική Χορωδία του Δ.Ω.Λ. σε διεύθυνση- διδασκαλία : Δημήτρη Καρβούνη. Επίσης, οι Artur Motyka – σαξόφωνο, Αντώνης Ζαφειρίου- πλήκτρα, Κώστας Ταμβακάς - μπάσο και Λουκάς Αυγερινός - ηλ.κιθάρα.

Την εκδήλωση παρουσιάζει η Ευαγγελία Ράπτου- Στεργιούλα, διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Αιγαίου του τμήματος Γλώσσας, Θεάτρου και Πολιτισμού.

Ματσούκα: Βρίσκεται στην καρδιά του Πόντου...

Η περιοχή της Ματσούκας βρίσκεται στην καρδιά του Πόντου, μεταξύ της Τραπεζούντας και της Αργυρούπολης, ανάμεσα στα παράλια του Εύξεινου και τα όρη Κουλαντάγ – Ζύγανα – Παρυάδρης, που αποτελούν τη διαχωριστική οριογραμμή Ματσούκας – Χαλδίας και ορθώνονται σε υψόμετρο άνω των 2.500 μέτρων. Άλλα βουνά της περιοχής είναι το Καράκαπαν, το Χορόζνταγ, το όρος Μελά κα.

Από τις βόρειες υπώρειες των βουνών αυτών αρχίζουν τη ροή τους τρία ποτάμια, ο Πρύτανης, το ποτάμι της Παναγίας Σουμελά και το ποτάμι της Μουλάκας, τα οποία ενώνονται στο ύψος της πόλης της Ματσούκας και σχηματίζουν το θρυλικό Πυξίτη ή Δαφνοπόταμο, όπου και το χιλιοτραγουδισμένο γεφύρι της Τρίχας.


Το όνομα της περιοχής εικάζεται πως προέρχεται από το ματσούκι, το ραβδί που κρατάει ο άνθρωπος όταν αμύνεται ή επιτίθεται. Θεωρείται ότι οι κάτοικοι της Ματσούκας, από την αρχαιότητα μέχρι την ανακάλυψη των πυροβόλων όπλων, ήταν οπλισμένοι με ραβδιά – ματσούκια, αφού η ζωή τους ήταν συνυφασμένη με την προστασία της Διάβασης της Ζύγανας και του Δρόμου του Μεταξιού, που οδηγούσε στο λιμάνι της Τραπεζούντας. Στην Άνω Ματσούκα άλλωστε και συγκεκριμένα στην Κουνάκα, μέχρι πριν την ανταλλαγή, δεν υπήρχε άνθρωπος χωρίς να κρατάει τη «ματσούκα», το «στουράκ΄», κατά την τοπική διάλεκτο.

Η περιοχή μέχρι το 1923 ήταν αρκετά αραιοκατοικημένη λόγω της μορφολογίας του εδάφους και χωριζόταν στις περιφέρειες Κάτω Ματσούκας, Άνω Ματσούκας, Παναγίας Σουμελά, Γαλίανας και Μουλάκας.

Στην ορεινή επαρχία της Ματσούκας βρίσκονταν και οι εξαρχιακές και σταυροπηγιακές μονές της Παναγίας Σουμελά, του Αγίου Ιωάννου Προδρόμου του Βαζελώνα και του Αγίου Γεωργίου του Περιστερεώτα, μονές - στυλοβάτες της ορθοδοξίας και του ελληνισμού.

Μνηνεία:

Ιερά Μονή Αγίου Ιωάννου Προδρόμου του Βαζελώνα , Αγίου Γεωργίου Περιστερεώτα, Παναγία Σουμελα

Επιμέλεια • Δημήτρης Τσαμπάς

Τραπεζούντα: Η ωραιότερη πόλη του Πόντου...

Η ωραιότερη πόλη του Πόντου, η πρωτεύουσα της Αυτοκρατορίας των Κομνηνών, το τελευταίο καταφύγιο του Ελληνισμού. Η Τραπεζούντα ιδρύθηκε το 756 π.χ. για πρώτη φορά από Ίωνες αποίκους. Έζησε δόξες, καταστροφές, τιμές και θυσίες, αλλά έμεινε και στάθηκε Ελληνική επί 2678 χρόνια μέχρι το 1922 όταν και αναγκάστηκε ο Ελληνισμός της να καταφύγει στην Ελλάδα.

Σινώπη: Η πρώτη ελληνική αποικία του Πόντου...

Η πρώτη ελληνική αποικία του Πόντου. Χτισμένη στη βάση μικρής χερσονήσου, αποτελούσε σημαντικό λιμάνι του Ευξείνου πόντου. Ο πυρήνας της πόλης περικλειόταν από το αρχαίο τείχος. Οι περίπου 5.000, από τους 15.000 κατοίκους της Σινώπης, ήταν Έλληνες και κατοικούσαν έξω από το κάστρο, προς το λιμάνι. Στους ντόπιους, που υπερηφανεύονταν πως κατάγονταν από τους Αργοναύτες, προστέθηκαν μετανάστες από την κυρίως Ελλάδα. Όλοι μιλούσαν ελληνικά και ασχολούνταν, κυρίως, με τη γεωργία, την αλιεία, τη ναυπηγική και το εμπόριο. Ήταν οικονομικό κέντρο για τα χωριά της περιοχής, οι κάτοικοι των οποίων (μεταξύ τους περίπου 5.000 Έλληνες) ψώνιζαν κάθε Πέμπτη στο παζάρι της. Ταυτόχρονα διατηρούσε εμπορικές σχέσεις με τις μεγάλες πόλεις της αυτοκρατορίας (Κωνσταντινούπολη και Σμύρνη). Στα τέλη του 19ου αιώνα πολλοί μετανάστευσαν, για να εργαστούν στη Ρωσία.

Κερασούντα: Η Αρχαιότατη Ελληνική Πόλη...

Αρχαιότατη ελληνική πόλη, που ιδρύθηκε το Ζ΄ αιώνα π.χ., σύμφωνα με όσα αναφέρει ο Ξενοφών στο έργο του (Κύρου Ανάβασης), από τους Σινωπείς. Το όνομά της το οφείλει στο σχήμα δύο κεράτων τα οποία σχηματίζει ή σύμφωνα με άλλη εκδοχή στα δάση των Κερασιών, που αφθονούν στην περιοχή της. Σήμερα η πόλη αποκαλείται από τους Τούρκους Κιρεσόν. Λέγετε ότι, τους χρόνους της ρωμαϊκής κατάκτησης, ο Λούκουλλος μετέφερε από την πόλη το δέντρο κερασιά στην Ιταλία, όπου δεν υπήρχε προηγουμένως. Στα χρόνια των Μεγάλων Κομνηνών, η Κερασούντα ήταν η δεύτερη σε σημασία πόλη της αυτοκρατορίας τους. Πιθανολογείτε ότι κυριεύτηκε από τους Τούρκους εφτά χρόνια μετά την Τραπεζούντα, το 1468, αλλά αυτό δεν είναι βέβαιο.

Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης 1851 – 1911

Διηγηματογράφος, ποιητής, δημοσιογράφος και μεταφραστής· από τις σημαντικότερες φυσιογνωμίες της νεοελληνικής λογοτεχνίας.

Ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης γεννήθηκε στη Σκιάθο στις 4 Μαρτίου 1851. Ήταν ένα από τα εννέα παιδιά του δάσκαλου και ιερέα Αδαμάντιου Εμμανουήλ (1817-1897) και της Γκιουλώς Μοραΐτη (1822-1896). Έτσι, ο νεαρός Αλέξανδρος μεγάλωσε μέσα σ’ ένα κλίμα γεμάτο ευλάβεια και θρησκευτικότητα. Έμαθε τα πρώτα γράμματα στην πατρίδα του και στη Σκόπελο, φοίτησε κατόπιν στο γυμνάσιο της Χαλκίδας και ολοκλήρωσε τις γυμνασιακές του σπουδές στην Αθήνα (Βαρβάκειο) με χίλιες δυο στερήσεις. Το 1874 γράφτηκε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, αλλά δεν πήρε το δίπλωμά του.

Ερζερούμ • [Θεοδοσιούπολη] •1901

Μία ενδιαφέρουσα κάρτα από το μακρινό Ερζερούμ.

Δείχνει τους κατοίκους της πόλης να έχουν αφήσει τα σπίτια τους και να διαμένουν σε σκηνές.
Είναι η περίοδος των μεγάλων σεισμών στην περιοχή, του 1901

Η Τραπεζούντα • Δαφνούντα • Το λιμάνι της Τραπεζούντας • 1901

Ο ελληνικός πληθυσμός της Τραπεζούντας αποτελεί περίπου το ένα τρίτο του συνολικού πληθυσμού της και ασχολείται κυρίως με το εμπόριο, τις τέχνες και τη ναυσιπλοΐα. Στην Τραπεζούντα οι Μεγάλες Δυνάμεις διατηρούν προξενεία και γραφεία όλες οι ατμοπλοϊκές εταιρείες. Τεράστιοι όγκοι προϊόντων μεταφέρονται με τα καραβάνια μέσω του αμαξιτού δρόμου Τραπεζούντας –Ερζερούμ- Περσίας από το λιμάνι της προς το εσωτερικό της Ασίας και αντίστροφα. Οι Τραπεζούντιοι έμποροι διαθέτουν εμπορικά υποκαταστήματα και πρακτορεία μεταφορών στη Ρωσία, την Περσία, την Κωνσταντινούπολη, τη Μασσαλία, την Αγγλία και σε άλλες μεγάλες πόλεις της Ευρώπης.

Η Τραπεζούντα • Εκδρομή στην Τραπεζούντα

Η οικονομική ευμάρεια οδηγεί στην αύξηση του βιοτικού επιπέδου των κατοίκων της Τραπεζούντος και τη δημιουργία αστικής τάξης . Στο σημείο αυτό πρέπει να τονισθεί για την αποφυγή πάσας παρανόησης ότι ο όρος αστική τάξη που χρησιμοποιήθηκε παραπάνω δεν εμπεριέχει το νοητικό σχήμα της αρχής-εξουσίας.
Η τάξη αυτή των εμπόρων, τραπεζιτών κτλ που προέρχεται από τις μειονότητες και με το καθεστώς των διομολογήσεων δρα στην ουσία ως διεκπεραιωτής του εμπορίου ανάμεσα στην εκβιομηχανιζόμενη Ευρώπη και την υπανάπτυκτη οθωμανική αυτοκρατορία -μιας και οι Ευρωπαίοι ως ξένοι είναι ανεπιθύμητοι - εξαρτιέται οικονομικά από την Δύση και εσωτερικά δεν έχει την εύνοια της Πύλης. Έτσι, δεν μπορεί να γίνει σοβαρά λόγος ότι αποτελεί τμήμα της άρχουσας τάξης, αφού στέκει ξεκρέμαστη μέσα στον χώρο άσκησης εξουσίας της Οθωμανικής επικράτειας. Μπορεί όμως να θεωρηθεί ότι βρίσκεται τρόπον τινά, επικεφαλής της κοινωνικής πυραμίδας των μειονοτήτων.
Το στοιχείο όμως που μας ενδιαφέρει είναι ότι έχουμε μια ανερχόμενη αστική τάξη, πρόθυμη να συνεισφέρει στο κοινωνικό σύνολο. Tο γεγονός αυτό σε συνδυασμό με την συχνή επαφή των Τραπεζουνταίων με τη Κωσταντινούπολη, την Αθήνα, τη Σμύρνη και την Ευρώπη, οδηγεί σε μια εκπαιδευτική και πνευματική κίνηση με ανοδική πορεία και εντυπωσιακή κατάληξη. Ιδρύονται θρησκευτικά, εκπαιδευτικά και φιλανθρωπικά ιδρύματα και αξιόλογοι επιστήμονες στέλνονταν για ειδίκευση στην Ελλάδα και σε διάφορα πανεπιστήμια της Ευρώπης για να μεταφέρουν επιστρέφοντας στην πατρίδα, την επιστημονική γνώση

Η Τραπεζούντα • Φροντιστήριο Τραπεζούντας

Το Φροντιστήριο της Τραπεζούντας που είχε ιδρύσει το 1682 ο μεγάλος Τραπεζούντιος δάσκαλος του Γένους Σεβαστός Κυμινήτης παίζει σημαντικό ρόλο στην πνευματική και ηθική ανάπλαση των Ελληνοποντίων και στην ανάπτυξη της εθνικής τους συνείδησης, όπως και η ίδρυση του Τυπογραφείου της πόλης, το 1880.

Πατριαρχική Μεγάλη του Γένους Σχολή

Στο Φανάρι, στην κορυφή του πέμπτου λόφου της Πόλης και πολύ κοντά στο Πατριαρχείο αποφασίστηκε επί πατριαρχίας Ιωακείμ Γ΄ να χτιστεί νέο μεγαλόπρεπο κτήριο όπου και στεγάστηκε από το 1883 η Πατριαρχική Μεγάλη του Γένους Σχολή που βρίσκεται υπό την πνευματική εποπτεία του Οικουμενικού Πατριαρχείου.
Αρχιτέκτονας ήταν ο Κωνσταντίνος Δημάδης που κατασκεύασε το κτήριο σε σχήμα αετού έτσι ώστε οι 25 αίθουσές του να έχουν άπλετο φωτισμό και οι 500 και πλέον μαθητές του να διδάσκονται τα μαθήματά τους σε συνθήκες απόλυτης υγιεινής. Το κτήριο καταλαμβάνει 3.020 τ.μ. και αποκαλείται από τους ντόπιους συχνά “κόκκινο κάστρο” λόγω της εμφάνισής του.
Η Μεγάλη του Γένους Σχολή ιδρύθηκε μετά την άλωση της Πόλης από τον Πατριάρχη Γεννάδιο το Σχολάριο και με πρώτο διευθυντή το Ματθαίο Καμαριώτη και λειτουργεί αδιαλείπτως από το 1454, παρέχοντας μόρφωση υψηλού επιπέδου. Απόφοιτοί της οι Δραγουμάνοι της Υψηλής Πύλης, οι ηγεμόνες της Μολδοβλαχίας, γόνοι διαπρεπών Φαναριώτικων οικογενειών, αρκετοί Πατριάρχες και σχεδόν όλοι οι Μητροπολίτες του Οικουμενικού Θρόνου, μέχρι και πολιτικοί του Νέου Ελληνικού κράτους.

Η Τραπεζούντα • Καστρότειχα της Τραπεζούντας

Τραπεζούντα, η καλλίστη των πόλεων, "εν τη εώα πασών αρίστη", "θεόσωστη και θεοσυντήρητη".

Εντοπίστηκαν ίχνη του χαμένου Ιερού του Απόλλωνα στον Εύξεινο Πόντο

Ομάδα αρχαιολόγων ανακάλυψε νέα ευρήματα σε ένα μικρό νησί απέναντι από την ακτή του Εύξεινου Πόντου, κοντά στη Σωζόπολη της Βουλγαρίας.